Σάββατο 15 Νοεμβρίου 2008

Με το λεξικό στο χέρι...

Babywearing. Slings. Είναι κρίμα να μην μπορούμε να βρούμε ελληνικούς όρους για τόσο όμορφα πράγματα, που υπάρχουν στην Ελλάδα και στη ζωή μας εδώ και πολλά πολλά χρόνια. (Πάντα είχα ένα περίεργο ενδιαφέρον για τις λέξεις και στενοχωριέμαι πολύ που έχω τόσο "στερέψει" από ιδέες σ’ αυτό το θέμα...)

"Φοράω το μωρό μου". Πολλούς τους ξενίζει αυτή η "κυριολεκτική" μετάφραση. "Κρεμάω το μωρό μου", "κουβαλώ το μωρό μου", έχω ακούσει διάφορες σκέψεις. Η κεντρική ιδέα είναι φυσικά "παίρνω αγκαλιά το μωρό μου", αλλά πώς να βάλεις μέσα και τα slings; Πώς να υπονοήσεις (και μάλιστα σε μία λέξη) το "βοήθημα" σ’ αυτήν την αγκαλιά;

Sling. "Μάρσιππος αγκαλιάς". Μ’ αρέσει η λέξη αγκαλιά μέσα σ’ αυτή τη μετάφραση, αν και προβληματίζομαι για το αν δημιουργείται σύγχυση με τους κλασσικούς μάρσιππους που είχαμε συνηθίσει τα τελευταία χρόνια στο εμπόριο. Μήπως η λέξη "μάρσιππος" δεν αφήνει ξεκάθαρα να εννοηθεί ότι μιλάμε για κάτι που σου επιτρέπει να έχεις το μωρό σου όπως θα το είχες στην αγκαλιά σου (χωρίς να το αναγκάζεις να "κρέμεται" σε αφύσικες στάσεις);

Χώρια που έχουμε θέμα και με τον ίδιο τον όρο στα ελληνικά: ο Μπαμπινιώτης τον θέλει με δύο π, "ο μάρσιππος", ο Τριανταφυλλίδης τον θέλει με ένα, "ο μάρσιπος". Και πολλοί το λένε συχνά σε ουδέτερο γένος, "το μάρσιπο". (Το έχω ακούσει σε πάμπολλες "παραλλαγές": "τα μαρσιπό", "τα μάρσιπα", "τα μάρσιπος"...)

Άλλες φορές προσθέτουμε διεκρίνιση: "υφασμάτινοι μάρσιπποι αγκαλιάς", ή "μαλακοί μάρσιποι αγκαλιάς". Δεν ξέρω πόσο αυτό βοηθάει. (Εξακολουθεί να μου λείπει η μία λέξη που θα τα εμπεριέχει όλα). "Μωροκουβαλητής" (!), είπε μια φίλη μου. Και μετά μου ήρθαν στο μυαλό οι ελληνικοί μας "μάρσιπποι": νάκα, σαρμανίτσα, τρέκνου... "Κούνια" το λέει το sling μου η γιαγιά μου όταν με βλέπει με το μωρό.

Βέβαια, για να πω την αλήθεια έχω μια μικρή ένσταση με τον όρο slings (και στα αγγλικά εννοώ). Δεν είναι όλοι οι τύποι σε στυλ "αιώρας", κρεμαστοί-ξαπλωτοί (σαν "κούνια"). Η λέξη sling μόνη της σημαίνει "ιμάντας ανάρτησης" και συνηθέστερα στα αγγλικά τη χρησιμοποιούν για να περιγράψουν αυτό που φοράει κάποιος που έχει σπάσει το χέρι του (!!!). Και ωραία, αυτό είναι πολύ κοντά στο ring sling ή στο pouch, ή σε ένα κοντό rebozo, αλλά πώς μπορεί κανείς να θεωρεί "sling" το mei tai, το chunei, ή το obi; (Σημειώνω ότι όλα αυτά είναι "μάρσιπποι" που κατά τα άλλα ακολουθούν τις γενικές αρχές του babywearing, και είναι σίγουρα "μάρσιπποι αγκαλιάς").

Ουφ! Ψιλά γράμματα θα πει κανείς. Πράγματι, ίσως να μην έχει και μεγάλη σημασία. (Και ίσως να μη βγαίνει κανένα απολύτως νόημα απ’ αυτήν την ανάρτηση με τις τόσες σκόρπιες περίεργες λέξεις!) Αλλά αν έχει κανείς καμιά καλή ιδέα, θα μου άρεσε πολύ ν’ ακούσω!






Σ’ ευχαριστώ Kanella (Ε.Δ.) που συζήτησες μαζί μου αυτό το θέμα και για όλες τις πολύ καλές σου ιδέες!

1 σχόλιο:

Ανώνυμος είπε...

Καμιά φορά έχω την εντύπωση ότι οι λέξεις δεν φτάνουν...μοιάζουν "μικρές", ή "λειψές" τόσο για απλά όσο και για σπουδαία πράγματα.
Και δεν έχει να κάνει μόνο με τη μετάφραση από τη μια γλώσσα στην άλλη...
Σκέφτομαι όμως ότι οι λέξεις και οι τίτλοι μικρή σημασία έχουν, τελικά. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι η πρακτική του να φοράς το μωρό σου (εμένα μ' αρέσει αυτή η απόδοση!)διαδίδεται όλο και περισσότερο και κάνει τη ζωή μας πιο εύκολη και πιο... χαρούμενη!